عاشورا در لغت به معنای «دهمین» است

سابقهٔ سوگواری و برپایی عزاداری برای حسین بن علی به اولین روزهای بعد از عاشورا، در محرم سال ۶۱ هجری می رسد. از علی بن حسین چنین روایت شده است: پس از حادثهٔ عاشورا، هیچ بانویی از بانوان بنی هاشم، سرمه نکشید و خضاب ننمود و از خانهٔ هیچ یک از بنی هاشم دودی که نشانهٔ پختن غذا باشد، بلند نشد، تا آن که، ابن زیاد به هلاکت رسید. ما پس از فاجعهٔ خونین عاشورا پیوسته اشک بر چشم داشته ایم.